Chuẩn hóa dữ liệu GIS

Khó khăn lớn nhất, khó vượt qua nhất trong việc phát triển và ứng dụng GIS là sự thiếu hợp tác của các tổ chức và cá nhân được giao trách nhiệm nắm giữ các loại thông tin, dữ liệu. GIS sẽ ra sao nếu không đủ thông tin, nếu dữ liệu không đáng tin cậy? Các tổ chức làm GIS chưa được tập hợp lại thành một tổ chức đủ mạnh, đủ năng lực làm được những việc có quy mô và tầm ảnh hưởng lớn. Ít người nghĩ đến việc trao đổi, chia sẻ và tích hợp các dữ liệu và xây dựng những hệ thống thông tin quốc gia hoặc địa phương.

Rõ ràng là, để khắc phục những khó khăn trên, để phát triển GIS trong phạm vi toàn quốc, phạm vi một ngành hoặc địa phương hay chỉ để xây dựng và thực hiện một dự án GIS, cần có cách tiếp cận hệ thống. Rất may mắn là dự án Xây dựng hệ thống thông tin địa lý của tỉnh Thừa Thiên - Huế (được gọi gắt là dự án GISHue) về cơ bản đã tuân theo cách tiếp cận này nên đã thu được những thành công bước đầu.

Về bản chất GIS là một hệ thống. Hệ thống ở đây được hiểu là tập hợp của nhiều yếu tố có quan hệ chặt chẽ với nhau, làm thành một thể thống nhất, đồng thời còn được hiểu là phương pháp, cách thức phân loại, sắp xếp các yếu tố đó một cách trật tự, logic. Các yếu tố cấu thành GIS là phần cứng, phần mềm, các cơ sở dữ liệu, quy tắc vận hành hệ thống và con người. Trong các yếu tố này, các cơ sở dữ liệu có vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ thống, làm nên sức mạnh của hệ thống, thông thường chiếm đến ba phần tư thời gian, công sức và tiền bạc của một dự án GIS, nhưng lại chưa thật sự được quan tâm. Quy tắc vận hành, bao gồm các quy chuẩn kỹ thuật và quy tắc hành chính là cần thiết cho bất kỳ một hệ thống nào hoạt động trơn tru, hiệu quả, nhưng thật đáng tiếc là hầu hết các dự án GIS hiện nay ở Việt Nam đang bỏ qua thành phần quan trọng này. Có thể, khi xây dựng và quyết định đầu tư một dự án GIS chúng ta chưa chú ý đến việc phối hợp các mục tiêu, hướng đến các đối tượng tiềm năng sẽ hưởng thụ thành quả dự án thông qua việc chia sẻ và trao đổi thông tin liên ngành với quốc gia, quốc tế. Nếu chú ý đến mục tiêu đó, thì tự nhiên phải quan tâm đến việc khớp nối, liên kết các cơ sở dữ liệu được xây dựng một cách độc lập bởi một bộ chuẩn đầy đủ.

GIS và các ứng dụng của nó đang phát triển nhanh chóng. Ðó là các dịch vụ kết hợp GIS với hệ thống định vị toàn cầu (GPS) để hiển thị vị trí nhà hàng, khách sạn, tìm đường... được cài vào các thiết bị cầm tay, các ứng dụng bản đồ trên web cho phép tạo lập các ứng dụng của riêng mình, các nghiên cứu sự biến động của các quá trình trên trái đất theo thời gian và tác động của biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng... đang rất cần được phát triển đúng hướng.

Những gì chúng tôi mạo muộn gọi là "cách tiếp cận" không có gì mới so với thế giới, nhưng là mới ở nước ta, vì chúng ta có những điều kiện khách quan và chủ quan riêng có, nên chưa thực hiện được. Hy vọng rằng với tinh thần hội nhập, chúng ta cũng sẽ hội nhập cả về cách làm, để GIS của nước ta không còn là những kết quả đơn lẻ, phân tán, không thể tập hợp lại thành hệ thống như chính tên gọi của nó.
Share on :