GIS và “Một cửa liên thông”

Bình Tân là quận mới, được tách từ huyện Bình Chánh, TP.HCM năm 2003. Chỉ sau vài năm ứng dụng CNTT vào cải cách hành chính (CCHC), Bình Tân đã thành công bước đầu trong “một cửa liên thông” ở lĩnh vực quản lý đất đai, xây dựng (ĐĐXD).

Không thể không ứng dụng

Bình Tân lúc mới “lên” quận có 250.000 dân. Đến thời điểm này, Bình Tân có hơn 500.000 dân với hơn 70% là lao động nhập cư. Số lượng nhà khoảng 77.000 căn, chủ yếu là nhà mua bán bằng “giấy tay” cần được cấp “chủ quyền nhà đất” (giấy hồng – chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở). Nằm ở cửa ngõ tây nam TP.HCM trong vùng đô thị hóa với tốc độ chóng mặt kéo theo những bài toán hóc búa về quản lý: Nhu cầu XD mới và chỉnh trang rất lớn, tương ứng với lượng hồ sơ xin cấp phép XD, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (giấy đỏ), giấy hồng ngày càng nhiều (khoảng 100, có thời điểm lên đến 300 hồ sơ/ngày). Phải tin học hóa!

Nhờ xác định rõ mục tiêu, 100% hồ sơ ĐĐXD ở Bình Tân hiện được xử lý bằng phần mềm (PM), thông tin lưu trữ tập trung tại máy chủ của quận, các phòng ban và lãnh đạo các cấp đều có thể (phân cấp, phân quyền) tra cứu chi tiết đến từng căn nhà, thửa đất. Giấy đỏ, giấy hồng, giấy phép XD và những tờ trình, phiếu chuyển thuế... tương ứng được xử lý nhanh và tự động in ra. Bà Nguyễn Thanh Nga, phó trưởng phòng Tài Nguyên Môi Trường (TNMT) phụ trách về nhà ở, đất ở; ông Lê Phước Tài, phó trưởng phòng TNMT phụ trách về đất đai, cho biết thời gian xử lý hồ sơ đã giảm từ 30% - 50% so với trước (mỗi ngày, lãnh đạo phải ký nhiều hồ sơ hơn!).

Bình Tân còn triển khai PM nhận hồ sơ 1 cửa, luân chuyển và quản lý, điều hành việc xử lý hồ sơ theo quy trình ISO điện tử. Nó mô phỏng và quản lý chi tiết các công đoạn xử lý và thời gian xử lý. Luân chuyển hồ sơ giữa các công đoạn và phân chia hồ sơ cho chuyên viên xử lý cũng được thực hiện trên PM. Chuyên viên chỉ cần ấn chuột mở hồ sơ, xử lý. PM ghi nhận tên người xử lý hồ sơ, thời gian hoàn thành, đúng hạn hay trễ. PM có hơn 15 loại thống kê và báo cáo tổng hợp về tình trạng xử lý hồ sơ, số lượng giấy phép XD, giấy chứng nhận đã cấp với thông tin chi tiết lộ trình xử lý, chi tiết căn nhà, thửa đất.

Bình Tân dùng GIS như thế nào?

Vì thành tích ứng dụng CNTT năm 2008, ngày 19/2/2009, quận Bình Tân được UBND TP.HCM tặng bằng khen cùng 5 quận, huyện khác.

Dữ liệu bản đồ địa chính của Bình Tân do sở TNMT TP.HCM cung cấp dưới dạng bản đồ số CAD. Thửa đất trên CAD không kết nối với các thông tin quản lý như trên GIS (Thửa đất trên CAD buộc người xem thông qua màu sắc, cách tổ chức theo lớp hoặc ký hiệu phải tư duy về nó bằng mắt để nhận biết chi tiết, nhưng cũng thửa đất đó trên GIS thì tự giới thiệu về mình, chỉ nhấn chuột vào thửa đất, nó sẽ hiển thị cho người xem hệ thống các thông tin kèm theo. GIS hỗ trợ xét duyệt quy hoạch tự động, hiển thị thông tin quy hoạch chi tiết cho từng thửa đất trong những vùng quy hoạch nào; diện tích từng phần thửa tương ứng từng vùng; quyết định phê duyệt; lộ giới các tuyến đường liên quan; diện tích đất vi phạm lộ giới và không vi phạm... GIS đảm bảo tính chính xác và thống nhất thông tin về xét duyệt quy hoạch trên từng vị trí, cho tất cả các loại hồ sơ và tất cả các phòng ban, tránh được sai sót do làm tay. HTTT ĐĐXD của Bình Tân ứng dụng GIS.

Ông Huỳnh Vãn Biết

Bình Tân có 5 máy chủ, dành riêng 1 máy chủ cho GIS (còn lại là máy chủ website, máy chủ mail...). Hệ thống mạng của phòng Quản Lý Đô Thị (QLĐT) kết nối với hệ thống mạng của phòng TNMT trong hệ thống mạng chung toàn quận. Tất cả ứng dụng của các phòng sử dụng chung CSDL, thông tin giữa các nghiệp vụ được dùng chung, kế thừa và liên thông. Trong HTTT ĐĐXD mỗi ngày có hơn 100 người làm việc (10 phường, các phòng, ban liên quan, chi cục Thuế).

Viên chức làm gì trên GIS? Hầu như mọi động tác liên quan hình vẽ các thửa đất, biến động của nó như tách thửa, hợp thửa, mở đường, xây hẻm, xây nhà.... Họ cập nhật hình dạng và vị trí thửa đất như làm những bài toán hình học trên máy, rất nhanh và chính xác, cứ căn theo tọa độ bản vẽ hiện trạng thửa đất trong hồ sơ. Mỗi việc hoàn tất ghi nhận vào hệ thống, hồ sơ giải quyết xong ở phòng này chuyển sang phòng kia song hành bằng giấy tờ lẫn thông tin cập nhật, lưu trên CSDL GIS. Người lãnh đạo dễ dàng tra cứu khối lượng, chất lượng công việc. Người dân tra cứu tình trạng hồ sơ tại Kios ở tổ Tiếp Nhận và Hoàn Trả Hồ Sơ. Trạng thái xử lý hồ sơ tích hợp lên “Một cửa điện tử” ở www.hochiminhcity.gov.vn, công khai tỷ lệ trễ hạn. Bình Tân không còn hồ sơ trễ hạn.

Liên thông đến tất cả 10 phường

Tra cứu thông tin tình trạng xử lý hồ sơ ở kiosk

Bình Tân đã triển khai thành công “Ứng dụng CNTT một cửa liên thông 10 phường - Quận - Thuế” cho loại hồ sơ cấp giấy hồng. Người dân đến UBND phường nộp hồ sơ, nhân viên nhận hồ sơ bằng PM và thông tin biên nhận hồ sơ lưu tại máy chủ của quận. Từ đây, hồ sơ bắt đầu chu trình luân chuyển theo quy trình, đến hẹn người dân đến phường nhận “Giấy thông báo đóng tiền sử dụng đất”. Nộp tiền tại Kho Bạc Quận, sau đó người dân đến phường nhận kết quả. Thông tin lưu trữ tập trung theo phân quyền nên các đơn vị như quận, phường, chi cục Thuế, Kho Bạc Quận liên thông và kế thừa, giảm thiểu công việc nhập liệu, tránh sai sót, trùng lắp. Bình Tân định hướng triển khai ứng dụng CNTT “một cửa liên thông” cho các loại hồ sơ đất đai XD khác trong năm 2009.

Giữa tháng 2/2009, sở TNMT Nghệ An và UBND TP.Vinh đã có đoàn tham quan chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng CNTT vào quản lý ĐĐXD tại Q.Bình Tân. Ông Lê Quốc Hồng, phó chủ tịch phụ trách đô thị UBND TP.Vinh nói Vinh cũng ứng dụng CNTT sâu vào CCHC, chỉ thiếu quy trình “liên thông”. Ông cũng cho biết Vinh mới thực hiện cấp giấy đỏ một cửa tại trụ sở UBND TP.Vinh và chủ yếu là với đất nông nghiệp cấp theo kế hoạch, chưa thực hiện cấp giấy hồng.

Xử lý hồ sơ bằng máy

Có 1 điểm chưa trọn vẹn trong hệ thống GIS ở Bình Tân nói riêng và các quận, huyện TP.HCM nói chung; hệ bản đồ được đo vẽ từ những năm 1996 đến 2005 đã bắt đầu lạc hậu. Mức độ biến động của bản đồ thời gian qua trung bình là 30% và hầu như chưa quận/huyện nào cập nhật bản đồ. Sở TNMT TP.HCM đang đo vẽ cập nhật bản đồ cho một số quận/huyện. Nếu không có quy chế bắt buộc cập nhật biến động bản đồ ứng dụng HTTT ĐĐXD thì chỉ sau mỗi 5 năm, phải đo vẽ lại bản đồ với kinh phí rất lớn. Với GIS, nếu có bản đồ đúng với hiện trạng năm 2009 và xử lý hồ sơ song song với việc cập nhật biến động thửa đất trực tiếp trên GIS, hiện trạng đô thị sẽ được phản ánh gần như theo thời gian thực. Bình Tân đang phấn đấu để có được bản đồ mới. Đơn vị tư vấn triển khai HTTT ĐĐXD quận Bình Tân cho biết, không có khó khăn nào về mặt kỹ thuật để làm việc đó, chỉ cần lãnh đạo quận quyết tâm đầu tư làm.

Thấy hiệu quả là làm!

Ông Huỳnh Văn Biết, phó chủ tịch thường trực phụ trách đô thị UBND Q.Bình Tân cho biết, năm 2008, thu ngân sách của Quận đã đạt 983 tỷ đồng (đạt ngưỡng gia nhập câu lạc bộ 1.000 tỷ đồng), trong đó gần một nửa là thu từ tiền sử dụng đất. Ông Lê Quốc Hồng không khỏi ngạc nhiên: “Vinh là đô thị mới được Chính Phủ nâng cấp lên loại 1 (trực thuộc tỉnh Nghệ An), có diện tích không gian đô thị lớn gần gấp đôi diện tích không gian đô thị của Q.Bình Tân (104 km2 so với 52 km2 ) nhưng thu ngân sách từ tiền sử dụng đất của Vinh chỉ bằng một nửa so với Bình Tân (230 tỷ đồng so với 450 tỷ đồng)!

Ông Lê Quốc Hồng

So sánh nói trên chưa đủ để khẳng định nhưng giúp hình dung rõ hơn về hiệu quả kinh tế lớn của việc ứng dụng CNTT và GIS vào quản lý ĐĐXD. Nếu được quản lý tốt, thị trường nhà đất đô thị phát triển thuận lợi sẽ mang lại nguồn thu ngân sách rất tốt, chưa kể những tác động tích cực hơn thế với đời sống kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Bình Tân định hướng hoàn thiện HTTT ĐĐXD vào năm 2010. Mục tiêu năm 2009 của quận là công khai 10 hạng mục thông tin đến người dân. Quận sẽ XD GIS quận với nhiều lớp thông tin chuyên đề chồng lớp trên nền dữ liệu địa chính, phục vụ mục đích quản lý, quy hoạch và định hướng phát triển không gian quận. Đặc biệt có việc công khai quy hoạch trên website quận. Muốn biết về quy hoạch, người dân chỉ cần nhập địa chỉ (số nhà), bản đồ sẽ hiển thị hình dáng thửa đất trên nền bản đồ quy hoạch. 

Nguồn: Thế giới vi tính